Đáng lưu ý là giá giao dịch USD tại các ngân hàng thương mại (NHTM) có diễn biến ngược lại, khi vẫn duy trì xu hướng đi xuống trong tháng qua, khiến chênh lệch giá mua vào giữa TTTD và các NH lên mức cao nhất trong những năm gần đây là hơn 600 đồng. Điều này được hiểu là do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam kể từ đầu năm đã ngưng mua ngoại tệ giao ngay và chuyển sang chính sách mua ngoại tệ kỳ hạn sáu tháng, nên các NHTM hiện nay không mấy mặn mà mua thêm ngoại tệ, vì lo ngại vượt quy định trạng thái ngoại hối giao ngay.
Dù vậy, xu hướng giá USD do NHNN niêm yết và trên cả TTTD tăng trong tháng đầu năm 2021 có lẽ gây không ít ngạc nhiên. Diễn biến giá USD trên TTTD có thể phản ánh một số thực trạng hiện nay của thị trường ngoại hối. Thống kê cho thấy, dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) bất ngờ giảm 62,2% so cùng kỳ năm 2020, chỉ còn hai tỷ USD. Đây là diễn biến khá bất ngờ, vì dòng FDI luôn là một trong những điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam những năm gần đây. Nếu xu hướng sụt giảm này tiếp tục, nguồn cung ngoại tệ trong tương lai có thể bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, thời điểm này trong năm thường chứng kiến dòng tiền kiều hối đổ về mạnh mẽ, nhưng năm nay lượng kiều hối về Việt Nam có lẽ cũng bị tác động tiêu cực trước dịch Covid-19 trong suốt năm vừa qua, vốn đã khiến rất nhiều người lao động mất việc làm hoặc chứng kiến thu nhập giảm sút…
Dù vậy, theo nhiều chuyên gia tài chính, diễn biến này có thể chỉ mang tính nhất thời, do USD trên thị trường quốc tế vẫn đang trong xu hướng giảm giá dài hạn. Riêng tại Việt Nam, nguồn cung ngoại tệ trước mắt vẫn đang dồi dào khi Việt Nam tiếp tục duy trì được đà xuất siêu và đạt 1,3 tỷ USD trong tháng 1-2021. Ở hoạt động đầu tư, dù vốn đăng ký giảm sút, nhưng lượng vốn FDI thực hiện trong tháng 1 ước tính lên đến 1,5 tỷ USD, vẫn tăng 4,1% so cùng kỳ, đóng góp đáng kể vào nguồn cung ngoại tệ trong thời điểm hiện tại.
Trong một diễn biến khác, Thống đốc NHNN gần đây chia sẻ mục tiêu từng bước tự do hóa giao dịch vốn của Việt Nam một cách thận trọng, phù hợp, đồng thời tiếp tục tăng dự trữ ngoại hối khi điều kiện thị trường thuận lợi, tạo dự trữ đệm để chống đỡ khi có các cú sốc xảy ra.
Chính sách này được cho là sẽ giúp giữ ổn định giá trị VND, hạn chế những ảnh hưởng quá mạnh từ sự biến động của thị trường tài chính quốc tế cũng như tránh làm mất cân bằng cung - cầu ngoại tệ trong nước tại bất kỳ thời điểm nào.
