Cần sự hỗ trợ và chia sẻ

Tâm lý bi quan, thậm chí hoảng loạn lại xuất hiện ở một số phiên cuối tháng 2 và đầu tháng 3, trước đó là ba phiên giao dịch sau Tết Nguyên đán Canh Tý. Sự chịu đựng của không ít nhà đầu tư (NĐT) đã tới giới hạn. Hiệp hội Kinh doanh CK Việt Nam (VASB) đang tham vấn các thành viên thị trường (TT) và dự kiến sẽ đề xuất cơ quan chức năng xem xét giảm phí, thuế đối với NĐT để có thể “giữ chân” NĐT ở lại với TT.

Các công ty chứng khoán đang thực hiện giảm phí môi giới, hỗ trợ nhà đầu tư.
Các công ty chứng khoán đang thực hiện giảm phí môi giới, hỗ trợ nhà đầu tư.

Thực tế, tâm lý bi quan trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 trên toàn cầu, nhất là châu Á, khiến hầu hết TT chứng khoán (CK) tiếp tục giảm mạnh trong tuần qua. Chỉ tính riêng phiên cuối tháng 2, chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản giảm hơn 3,6% và là phiên thứ năm liên tiếp suy giảm (tổng cộng mất 11,5% điểm); chỉ số S&P/ASX 200 của Australia giảm 3,25%; TTCK Seoul của Hàn Quốc và Bangkok của Thái-lan đều chứng kiến mức giảm hơn 3%; TTCK Indonesia giảm hơn 4% giá trị vốn hóa… TTCK Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này khi VN Index xuống sát ngưỡng 880 điểm, thấp nhất kể từ cuối tháng 10-2017.

Nhìn nhận TTCK sẽ phải trải qua giai đoạn biến động thất thường trước khi lấy lại được điểm cân bằng, nhưng câu hỏi “đâu là đáy của TT?” hay “TT vẫn đang trong quá trình dò đáy?”, khiến nhiều NĐT hoang mang.

Ở thời điểm hiện tại, tâm lý trên TT vẫn dễ bị tổn thương từ diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, đặc biệt là sự bùng phát tại nhiều quốc gia, khiến NĐT mất niềm tin vào sức chống đỡ của TT. Khác với những biến cố trước đây, TTCK lần này có nhiều phiên “bốc hơi” nhanh và mạnh hơn. Cũng khác với những tác động “lướt qua” TT, tác động giảm ở VN Index hiện nay được đánh giá sẽ kéo dài hơn, bởi dịch Covid-19 ảnh hưởng trực tiếp đến triển vọng kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, không đơn thuần chỉ là yếu tố khách quan bên ngoài, chủ yếu tác động đến tâm lý. Theo đó, TTCK có thể cần nhiều thời gian hơn để ổn định trở lại.

Tổng Giám đốc Công ty CK MB (MBS) Trần Hải Hà cho rằng, thiên tai hay dịch bệnh là điều mà con người khó có thể lường trước, nhưng khi rủi ro ập đến cũng là thời điểm để kiểm tra sức chịu đựng của từng chủ thể và nếu biết cách vượt qua thì sẽ trưởng thành hơn. Ðối với TTCK, những tác động trong ngắn hạn đã sớm được ước lượng. Tuy nhiên, nhìn lại những biến cố từng tác động lớn đến nền kinh tế và TTCK trong lịch sử, thì ở thời điểm hiện tại, nền kinh tế nói chung đã vững hơn rất nhiều, TTCK dù chịu tác động trực tiếp nhưng cũng mang tính ngắn hạn và nhiều khả năng sẽ sớm phục hồi. Ở thời điểm này, việc trấn an tâm lý NĐT là điều quan trọng nhất, thông qua hoạt động cung cấp thông tin thường xuyên, từ đó để NĐT nhìn thấy cơ hội.

Khi có một sự kiện mang tính bất ngờ hoặc dự phóng thành một rủi ro hệ thống thì NĐT thường có hành động phòng vệ như đảo danh mục qua nhóm cổ phiếu (CP) phòng thủ và tăng lượng tiền mặt để tăng sức đề kháng, phòng ngừa rủi ro cho danh mục. Thế nên, việc NĐT tăng bán, giảm mua trong giai đoạn này có thể lý giải được.

Nhìn một cách tổng thể thì dịch Covid-19 là một hiện tượng “thiên nga đen”, hiếm khi xảy ra và rất khó dự đoán, mang lại hệ quả tiêu cực cho nền kinh tế. Những gì đang diễn ra trên TT nằm ngoài dự báo của nhiều tổ chức. Chính vì vậy, để thích nghi với trạng thái mới của TT, các NĐT đang điều chỉnh lại chiến lược đầu tư, trong đó ưu tiên việc phòng thủ.

Với TTCK, do chưa có những yếu tố rõ ràng thúc đẩy TT, VN Index có nguy cơ tiếp tục giảm, xuống quanh ngưỡng 860 điểm và nhiều khả năng đây sẽ là đáy của chỉ số. Quá trình tạo đáy này dự kiến không diễn ra ngay, mà có thể kéo dài sang đầu quý II-2020. Việc cần làm của NĐT là rà soát danh mục và chiến lược đầu tư, xem trạng thái như thế nào, nếu tỷ trọng CP hoặc sử dụng đòn bẩy quá cao thì cần điều chỉnh lại, hoặc thay đổi chiến lược từ ngắn hạn sang trung và dài hạn, chờ đợi sự phục hồi tổng thể của vĩ mô cũng như CP…

Theo nhiều NĐT, nếu các công ty CK thực hiện giảm phí môi giới, lãi suất giao dịch ký quỹ (margin), hay Nhà nước giảm thuế thì đây là cách hỗ trợ NĐT rất thiết thực. Trong bối cảnh hiện nay, chủ thể nào cũng có những khó khăn, nhưng NĐT là đối tượng cuối cùng chịu tác động từ những biến động của TT, cần được hỗ trợ, chia sẻ. Hiện chưa nhiều công ty CK công bố chính sách hỗ trợ NĐT. Những công ty áp dụng lãi suất margin ưu đãi, hay giảm phí chủ yếu là nhóm công ty CK nước ngoài, có nguồn lực vốn dồi dào. Bên cạnh ý nghĩa hỗ trợ NĐT thì đây cũng là cách các công ty CK thu hút khách hàng để gia tăng thị phần môi giới.

Cụ thể, Công ty CK Mirae Asset Việt Nam vừa triển khai chương trình ưu đãi lãi suất vay margin từ 9,5 - 9,9%/năm, nhằm hỗ trợ NĐT trước những diễn biến khó lường của TTCK do dịch Covid-19 bùng phát. Mức lãi suất này áp dụng từ đầu tháng 3 đến hết ngày 30-6. Công ty CK AIS cũng thông báo giảm lãi suất vay margin từ ngày 1-3, từ 9,5%/năm xuống 9%/năm. Hay Công ty CK Pinetree miễn phí giao dịch cho NĐT...

VASB cho biết, trong bối cảnh đại dịch có tác động mạnh mẽ đến nhịp giao dịch trên TTCK, VASB đang tham vấn các thành viên TT và dự kiến sẽ đề xuất các cơ quan chức năng xem xét giảm phí, thuế đối với NĐT. Ðây là cơ sở giúp các công ty CK có cơ hội gia tăng hỗ trợ NĐT. VASB cũng sẽ kiến nghị Quốc hội xem xét lại chính sách thuế đối với TTCK theo hướng giảm hoặc miễn thuế trong một thời gian để tạo động lực cho ngành CK thực thi thành công các nhiệm vụ năm 2020. Cùng với đó, các giải pháp nâng hạng và thúc đẩy tính hiệu quả của TTCK cần được đẩy nhanh và quyết tâm thực hiện trong năm nay.