Minh chứng là trong chín tháng năm 2019, UBCKNN đã phát hiện và xử phạt bảy vụ thao túng CP với tổng số tiền phạt gần bốn tỷ đồng, gần bằng số tiền phạt chín vụ của cả năm 2018. Cụ thể, mới đây, UBCKNN đã có quyết định xử phạt ông Nguyễn Quang Khải (Hà Nội) 550 triệu đồng do sử dụng 26 tài khoản chứng khoán (TKCK) để mua bán, tạo cung cầu giả, thao túng giá CP DPS.
Mức phạt 550 triệu đồng cũng được UBCKNN áp dụng với ông Nguyễn Thanh Lâm (TP Hồ Chí Minh), vì đã sử dụng 57 TKCK để thao túng giá CP DL1.
Với hành vi sử dụng 42 TKCK để thao túng giá CP PIV, bà Hoàng Thị Hoài, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị PIV (Hà Nội) bị UBCK xử phạt 600 triệu đồng.
Thực tế cho thấy, các hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường chứng khoán (TTCK) ngày càng tinh vi, phức tạp. Nhiều hành vi thao túng giá CK, các giao dịch có dấu hiệu nội gián.
Dù không tạo cung cầu giả để làm giá CP nhưng những hành vi vi phạm hành chính (VPHC) trong lĩnh vực CK và TTCK khác như công bố thông tin không chính xác, không báo cáo giao dịch của cổ đông và người có liên quan... cũng được UBCKNN liên tiếp ra quyết định xử phạt. Nặng nhất là ngày 25-10, Thanh tra UBCKNN quyết định phạt VPHC đối với Công ty CP Quản lý quỹ đầu tư SGI (SGI Capital) tổng số tiền 190 triệu đồng.
Thực tế, để tìm được giải pháp tối ưu ngăn chặn những hành vi vi phạm nêu trên vẫn là điều nan giải đối với các cơ quan quản lý, bởi tất cả các chế tài hiện nay đều chưa đủ mức răn đe đối với hành vi thao túng giá CP, những cổ đông nội bộ thích “tạo sóng” và “nhờn luật”. Mẫu số chung của tất cả bảy trường hợp bị phát hiện và xử phạt trong chín tháng năm 2019 là đều chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đề xuất gia tăng chế tài xử phạt hành vi thao túng giá CK của cơ quan soạn thảo Luật CK sửa đổi đang trình trong chương trình kỳ họp thứ 8 Quốc hội (QH) khóa XIV và được đại biểu QH, các cơ quan của QH ủng hộ. Nếu dự án luật được QH thông qua, thì so quy định hiện hành, mức phạt tiền tăng từ tối đa hai tỷ đồng lên ba tỷ đồng đối với tổ chức vi phạm, còn mức phạt đối với cá nhân vi phạm tăng từ tối đa một tỷ đồng lên 1,5 tỷ đồng.
Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) Nguyễn Hoàng Hải, cần bổ sung thêm trường hợp cố tình “thổi” giá CP để đánh bóng tài chính và tạo tỷ phú CK giả. Cùng với gia tăng mức xử phạt VPHC, UBCKNN, cơ quan công an cần tăng cường phối hợp để kịp thời áp dụng các chế tài xử lý hình sự đối với các hành vi thao túng giá CK nói riêng, các hành vi vi phạm nghiêm trọng khác nói chung, nhằm gia tăng tính răn đe đối với các hành vi vi phạm.
TTCK phát triển công bằng, lành mạnh là yếu tố cốt lõi nhằm gia tăng niềm tin trong giới đầu tư, từ đó thu hút được dòng tiền lớn còn nhiều tiềm năng cả ở NĐT trong và ngoài nước, góp phần sớm đưa TTCK đảm đương rõ nét là kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ lực cho nền kinh tế.
Giới đầu tư kỳ vọng nhiều ở dự án Luật CK sửa đổi, nhưng liệu có đủ sức áp chế các “bàn tay ma thuật làm giá” hay không thì phải chờ luật mới được thông qua và thực thi.
