Giải mã “F0”

F0 là thuật ngữ được dân chứng khoán sử dụng để nói về nhóm nhà đầu tư (NĐT) mới xuất hiện từ đầu năm 2020 đến nay và có thể nói đây cũng chính là nhóm NĐT có vai trò quan trọng bậc nhất của thị trường chứng khoán (TTCK) trong thời điểm hiện tại.

Hơn cả thời hoàng kim

Bất cứ giai đoạn nào, cũng có những NĐT mới gia nhập TT, nhưng chỉ có giai đoạn hiện nay dấu ấn mới đậm nét như vậy và thậm chí còn được “định vị” bằng thuật ngữ “F0”. Sự khác biệt nằm ở chỗ, số lượng F0 gia tăng tại thời điểm này với tốc độ “khủng” mà theo đánh giá của ông Lê Anh Trí, Giám đốc Chi nhánh quận 3 của Công ty CK Phú Hưng (PHS) là còn mạnh mẽ hơn cả thời kỳ hoàng kim giai đoạn 2006 - 2007.

Một thống kê nhanh, riêng tháng 12-2020, số lượng tài khoản CK mở mới lên đến hơn 63.000 tài khoản, gấp rưỡi con số mở mới trung bình những tháng trước đó (vốn dĩ cũng được xem là kỷ lục) là khoảng 40.000 tài khoản/tháng và tính đến đầu năm 2021 đã có 2,73 triệu tài khoản tham gia TTCK Việt Nam.

Sự gia tăng chóng mặt về số lượng cũng tạo ra những thay đổi bước ngoặt, đơn cử cho đến trước năm 2020 có lẽ mức thanh khoản 3.000 - 5.000 tỷ đồng/phiên đã đủ khiến các công ty CK hay NĐT cảm thấy vui, một số thời điểm thanh khoản tăng lên 8.000 - 10.000 tỷ đồng/phiên được coi là kỷ lục. Nhưng vài tháng qua, thanh khoản trung bình 15.000 tỷ đồng/phiên, có phiên lên đến 18.000 tỷ đồng và cảm giác TT vẫn… bình thường. Và đây có lẽ là thay đổi mang tính bước ngoặt mà F0 đã góp phần tạo ra.

Đối thủ của “cá mập”

Một NĐT với thâm niên 15 năm đã phân tích rất thực tế: Giai đoạn 2009 - 2019 phần lớn là những NĐT dày dạn kinh nghiệm chơi với nhau nhưng thanh khoản không tăng thường dẫn đến những sự cạnh tranh khốc liệt, NĐT này thắng thì NĐT khác thua. Điều này dẫn đến việc một số NĐT đã phải bỏ sàn thua lỗ, nhưng những người ở lại càng căng thẳng hơn. Việc F0 liên tục xuất hiện đã tăng cơ hội cho rất nhiều NĐT và thị trường trở nên “dễ thở” hơn, nhưng sẽ là sai lầm nếu nghĩ rằng nhóm NĐT kỳ cựu sẽ là “cá mập” và đủ khả năng “thịt” F0.

Một minh chứng dễ thấy là khi VN Index tiệm cận ngưỡng 1.000 điểm cách đây hai tháng, đã có những phiên rung lắc dữ dội khi lực bán ra rất “gắt” tại nhiều thời điểm và không ít NĐT giàu kinh nghiệm phải chùn tay.

Ông Lê Anh Trí phân tích: “NĐT giàu kinh nghiệm đã hành động hợp lý nếu tham chiếu lịch sử TT, nhưng kết quả lần này là VN Index không điều chỉnh mạnh sau khi đã vượt qua 1.000 điểm mà lại tiến thẳng lên 1.100 điểm. Không ít NĐT kỳ cựu đã “mất hàng” và phải mua lại với giá cao hơn, nguyên nhân do dòng tiền quá mạnh của F0 đã đánh bật những sự cẩn trọng, hoài nghi thái quá và đưa TT lên những đỉnh mới”.

Chính các NĐT giàu kinh nghiệm hiện nay cũng cảm thấy động thái của F0 là khó lường và đôi khi các giao dịch chưa chắc đã đạt hiệu quả tối ưu. Và bắt đầu đã có vài sự coi thường, chủ quan từ nhóm F0 dành cho nhóm “tiền bối”, nhưng đó ắt hẳn là sai lầm. Cần nhớ, TT luôn có những quy luật bất biến liên quan cung - cầu, định giá và đặc biệt, bản năng “sinh tồn” khi TT điều chỉnh đã được tôi luyện của nhóm kỳ cựu là điều xa xỉ đối với F0.