Mùa măng đắng

Dọc đường xuôi về các bản Còn, Yên Luốm (Quỳ Hợp, Nghệ An). thấy bà con người Thái gùi từ rừng về những bế măng đắng, chợt nhớ bây giờ đã chính mùa măng đắng và lại nhớ câu chuyện của ông bạn người Thái ở bản Còn, xã Châu Quang vùng hạ du.

Mùa măng đắng

Ông bạn kể rằng, có một Việt kiều người dân tộc Thái về thăm quê sau hơn 60 năm xa cách, thấy quê nhà bây giờ đổi mới nhiều quá, ông khóc: Khóc vì mừng, vì vui, vì phấn khởi và cũng vì một chút tự hào nữa! Không mừng sao được, vì mọi thứ đều trái hẳn với trí tưởng tượng của ông khi còn ở Paris. Là Việt kiều, lại là người dân tộc Thái, dù sống giữa Paris, xa mường bản đã hơn 60 năm trời, nhưng ông vẫn không quên những món ăn của bản mường, những hương rừng, lộc núi đã từng nuôi ông lớn lên và nuôi dân bản quê hương ông sống hết đời này qua đời khác, trong đó, măng đắng là thứ mà ông thích nhất! Ông thích đến nỗi lúc nào ông cũng nhớ nó. Ông nhớ măng đắng như nhớ một mối tình rừng mà ông đã từng phụ bạc và nuối tiếc suốt nửa đời ly quê. Ông nói rằng ở Paris có biết bao của ngon, vật lạ, nhưng không có măng đắng thì trong lòng ông, mọi thứ “sơn hào, hải vị” kia đều vô nghĩa hết, ăn cũng chỉ là ăn để mà sống, ngon một chút ở miệng, nhưng cay đắng tận trong lòng! Với ông, măng đắng chính là một đặc sản của quê hương!

Về thăm quê, trong bữa cơm, ông luôn nhắc “canh ột măng đắng”. Có lẽ vì xa quê hương lâu ngày, lại ở chốn phồn hoa đô thị, với thân phận tha hương, ông đã tự ví đời mình cũng như cây măng đắng ở trong rừng chăng? Quả đúng như vậy, bởi cây măng đắng thật lạ lùng. Là người Thái, có lẽ không ai là không biết măng đắng: “Rất lạ lùng là cây măng đắng / Một thân thôi mà đắng - ngọt hai đầu / Phía ngọt dưới đất sâu im ắng / Lên với rừng là ngọn đắng xanh tươi!/ …”.

Không biết măng đắng có phải là đặc sản quê hương như ông nói không? Nhưng dẫu sao người Thái ở các vùng bản, cho dù ngày nay đã khá giả, giàu có hơn ngày trước rất nhiều rồi, đã có nhiều miếng ngon trong bữa ăn thường nhật, nhưng cũng không ai quên được món “canh ột măng đắng, măng đắng nướng chấm với cá suối nướng quệt thành chẻo.