Còn nhiều bất cập
Ngày nay, phần lớn các KĐT đều có kiểu kiến trúc na ná nhau, với những công trình nhà cao tầng san sát co cụm một góc, chung quanh có các biệt thự, nhà thấp tầng, nhà ở liền kề lọt thỏm hoặc xen giữa. Thiết kế đơn điệu này khiến mỗi KĐT có một phong cách, kiểu dáng khác nhau, trong khi các khu biệt thự, nhà liền kề lại pha tạp nhiều hình thái kiến trúc, mầu sắc, mật độ xây dựng cao và hệ số sử dụng đất quá lớn tạo cảm giác ngột ngạt, thiếu không gian mở.
Thực tế đã cho thấy, nhiều KĐT hiện rơi vào tình trạng khan hiếm không gian công cộng cho quảng trường, công viên, cây xanh, mặt nước… Cùng với đó, việc thiếu các công trình hạ tầng xã hội như trường học, nhà trẻ, nhà văn hóa, trạm y tế, bãi đỗ xe… cũng đang gây nhiều bức xúc cho cư dân sinh sống tại những nơi này.
Mặc dù được quy hoạch là KĐT mới, song những vấn đề giao thông, thoát nước, cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, hệ thống chiếu sáng… của nhiều KĐT còn chưa tốt. Ðộ cao nền của nhiều KĐT không phù hợp đã dẫn đến thiếu sự khớp nối hệ thống thoát nước với các khu vực chung quanh, gây úng lụt cục bộ sau những trận mưa lớn, gây khó khăn trong đi lại. Đi cùng với đó là tình trạng ách tắc giao thông thường xuyên xảy ra tại các KĐT mới như Ðịnh Công, Linh Ðàm, Ðại Kim, Trung Hòa - Nhân Chính… gây ảnh hưởng nặng nề đời sống người dân trong khu vực.
Bản sắc đô thị sẽ như thế nào?
Theo các chuyên gia quy hoạch, sự thay đổi lớn nhất của Thủ đô trong khoảng 10 năm trở lại đây chính là không gian kiến trúc đô thị. Tuy nhiên, ngoài những kết quả khả quan ban đầu, phát triển đô thị hiện nay còn nhiều vấn đề chưa thể giải quyết được, trong đó chủ yếu là tầm nhìn quy hoạch và quản lý nguồn lực tài chính dẫn đến việc đầu tư xây dựng thiếu đồng bộ, dự án kéo dài, đặc biệt là hệ thống giao thông (các tuyến đường vành đai, khu vực hướng tâm, đường sắt đô thị… là một thí dụ điển hình). Việc kết nối các hệ thống hạ tầng kỹ thuật chung quanh còn hạn chế đã dẫn đến tình trạng ùn tắc, quá tải, thiếu thống nhất gây bức xúc trong dư luận. Nhiều dự án trên địa bàn chưa được rà soát, khớp nối đồng bộ với các quy hoạch, mất nhiều thời gian và khó khăn cho công tác lập, thẩm định.
Ông Nguyễn Trúc Anh, Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội cho biết, hiện nay công tác quy hoạch đô thị vẫn còn một số hạn chế như công tác dự báo, quản lý xây dựng đô thị khá lỏng lẻo. Bên cạnh đó, việc lập và phê duyệt một số quy hoạch còn chậm, chưa đồng bộ giữa tốc độ phát triển kinh tế - xã hội và không gian quy hoạch đô thị Hà Nội. Hệ thống hạ tầng chưa đồng bộ với mức độ tăng trưởng. Những tiêu cực như tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường và úng ngập chậm được giải quyết, gây bức xúc cho người dân.
Đặc biệt, các quy định hiện hành còn chồng chéo, vướng mắc, bất cập phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện chưa được các cấp thẩm quyền kịp thời tháo gỡ (thí dụ, Luật Quy hoạch đô thị với Luật Nhà ở; Luật Thủ đô với Luật Cư trú; các tiêu chuẩn, quy chuẩn về mật độ, độ cao xây dựng, phân nền dù khá đầy đủ nhưng khi triển khai thường gặp vướng mắc…). Sự đồng thuận của cộng đồng đối với một số quy hoạch chưa cao. Số lượng, tỷ lệ phủ kín quy hoạch chi tiết còn thấp, các quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc các quận, thị trấn còn chưa được phê duyệt.
Nhìn lại diện mạo đô thị Hà Nội, giờ đây có thể nhận thấy hành trình tạo dựng bản sắc mới đang bị chệch hướng so tiêu chuẩn ban đầu. Sự quẩn quanh trong những mô hình cũ cho thấy thiết kế đô thị còn nhiều vấn đề khó giải quyết, chưa kể những giá trị kiến trúc lịch sử đã được ghi nhận đang có nguy cơ bị hủy hoại và biến mất. Vì thế, nhiều người không khỏi lo lắng cho bản sắc đô thị trong những năm tiếp theo, khi cái cũ mất đi, còn cái mới chưa kịp định hình giá trị riêng.
