Những vấn đề trong tiêu đề nêu trên, đặc biệt là sáng tạo và phát triển được đặt ra, phù hợp và mang tính thời sự, cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Thực tiễn đang cho thấy sự vươn lên, khẳng định và tỏa sáng của thế hệ trẻ nước nhà trong phát triển kinh tế - xã hội trên nhiều lĩnh vực, bảo vệ đất nước, nghiên cứu khoa học, xây dựng đời sống văn hóa - xã hội, sáng tạo văn học - nghệ thuật, hoạt động thể dục - thể thao… Nhiều chương trình hoạt động, mô hình phát triển hỗ trợ cộng đồng do cá nhân, nhóm thanh niên xây dựng, phát huy tác dụng trong đời sống. Phong trào khởi nghiệp đang được cổ vũ và gieo cảm hứng, ý tưởng cho các bạn trẻ ở nhiều vùng miền trên cả nước. Những tấm gương cống hiến, hy sinh thầm lặng của tuổi trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,… ở nhiều vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo khiến xã hội xúc động, tôn vinh, hưởng ứng.
Liên quan đến tình hình lực lượng thanh niên, đến những người trẻ, còn có thể nhận thấy không ít thực trạng, trở nên những băn khoăn, những mối lo của xã hội, của cả thế hệ. Tình trạng thanh niên không xin được việc làm, không có được việc làm phù hợp. Nỗi nhức nhối về tội phạm tuổi thanh niên, tuổi vị thành niên và những tệ nạn lôi kéo giới trẻ. Những lo lắng về lối sống, về sự đứt gãy truyền thống, phai nhạt bản sắc trong một bộ phận những người trẻ. Và cả những biểu hiện của thực tế thiếu tiếng nói chung, thiếu sự thông cảm giữa các thế hệ, tạo nên khoảng cách, gây khó khăn cho việc bày tỏ nguyện vọng, hành động của người trẻ, cũng như khó khăn cho lớp người đi trước trong việc đồng hành cùng thế hệ tiếp nối.
Những năm qua, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Đoàn thanh niên các cấp đã có nhiều chương trình hoạt động cổ vũ, khích lệ tuổi trẻ học tập, lao động, sáng tạo, hăng hái lập nghiệp, xây dựng đất nước, quê hương. Trong bối cảnh hôm nay, thêm nhiều câu hỏi lớn từ thực tiễn đang đặt ra với tổ chức Đoàn, với lực lượng thanh niên. “Tiên phong, Bản lĩnh, Đoàn kết, Sáng tạo, Phát triển”, nội dung này bao hàm rất nhiều vấn đề lớn, đòi hỏi mạnh mẽ trong việc thúc đẩy, đổi mới, cải tiến, nâng cao hiệu quả hoạt động, công tác Đoàn; nâng cao hiệu quả tham mưu, đóng góp cho Đảng và Nhà nước về bổ sung, phát triển những chính sách về thanh niên, những cơ chế, điều kiện dành cho thanh niên phát triển vững mạnh; đồng hành, chia sẻ với thanh niên trong việc giải quyết những vấn đề cấp bách của xã hội đang đặt ra với thế hệ trẻ.