Dù các bộ, ngành trung ương, Chính phủ nhiều lần thanh tra, có văn bản chỉ đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sớm giải quyết để bảo đảm quyền lợi cho người dân, nhưng hơn 11 năm qua, vụ việc vẫn "giẫm chân tại chỗ" gây bức xúc trong dư luận.
Không được công nhận công khai phá
Dắt chúng tôi đi một vòng quanh khu đất bỏ hoang dại nhiều năm nay, ông Nguyễn Văn Tổng, trú tại phường 11, TP Vũng Tàu, đại diện của "tổ hưu trí" ngán ngẩm: Nhóm chúng tôi có 15 người đi khiếu nại đều là cựu chiến binh, có người từng là chiến sĩ của đoàn tàu không số huyền thoại năm xưa. Khiếu nại gần 17 năm nay (kể từ năm 2004 khiếu nại việc chậm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDÐ), nhiều người vì già yếu, bệnh tật cũng đã chết nhưng quyền lợi vẫn chưa lấy lại được.
Ông Nguyễn Văn Tổng cho biết: Khu đất rộng 5,4 ha mà ông và nhiều người khác đang đòi quyền lợi có nguồn gốc là đất hoang hóa, địa phương bỏ hoang nhiều năm sau khi trồng dứa không hiệu quả. Vào khoảng năm 1989, thực hiện lời kêu gọi của Ðảng và Nhà nước về trồng cây gây rừng, phủ xanh đất trống đồi núi trọc, thấy khu đất bỏ hoang, ông Tổng và 14 người khác làm đơn xin UBND phường Phước Thắng (nay là phường 11, TP Vũng Tàu) cho phép được trồng cây trên diện tích khoảng 100.000 m2 và được UBND phường cho phép. UBND phường Phước Thắng lúc đó cũng cử cán bộ đi bàn giao. Sau khi được phép sử dụng thì người dân thực hiện việc canh tác thuận lợi, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước; diện tích đất nêu trên không có tranh chấp, không có bất kỳ cơ quan thẩm quyền nào ngăn cản. Việc giao đất được UBND phường sở tại thực hiện biên bản bàn giao đầy đủ.
Ðến ngày 4-8-2008, UBND thành phố Vũng Tàu ban hành Quyết định số 3133/QÐ-UBND thu hồi 5,4 ha đất do "tổ hưu trí" phường 11 đang sử dụng để đầu tư xây dựng và kinh doanh một số khu du lịch nghỉ mát, giải trí đa năng tại khu Chí Linh, Cửa Lấp. Tiếp đó, ngày 13-10-2008, UBND thành phố Vũng Tàu ban hành Quyết định số 4342/QÐ-UBND về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ cho tổ hưu trí. Tuy nhiên, tại Quyết định này UBND thành phố Vũng Tàu chỉ bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất với số tiền hơn 90 triệu đồng gồm: bồi thường bạch đàn, cây tràm, ao cá. Không đền bù giá trị quyền sử dụng đất.
Lý giải về quyết định này, trong văn bản trả lời các hộ dân cũng như cơ quan chức năng, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đều khẳng định: Diện tích đất 5,4 ha các hộ dân đang khiếu nại là đất do Nhà nước quản lý, không cấp GCNQSDÐ cho bất cứ cá nhân nào, không đủ điều kiện bồi thường. Với lý do đó cho nên khi ông Tổng và 14 hộ dân khác gửi đơn khiếu nại lên UBND thành phố Vũng Tàu, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về việc bồi thường tiền giá trị quyền sử dụng đất đều bị các cơ quan chức năng bác đơn. Nhận thấy quyền lợi chính đáng của các hộ dân không được thừa nhận, 15 hộ dân đã gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng trung ương.
Vì sao địa phương "chây ỳ"?
Ðể xem xét thấu đáo và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, từ năm 2011 đến nay, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng: Bộ Tài nguyên và Môi trường; Thanh tra Chính phủ lập các đoàn công tác vào kiểm tra, kiểm soát thực tế để có ý kiến tham mưu Chính phủ có giải pháp giải quyết triệt để vụ việc này. Cụ thể, tổng cộng các cơ quan đã có bốn đoàn làm việc (hai đoàn của Bộ Tài nguyên và Môi trường và hai đoàn của Thanh tra Chính phủ) với địa phương để giải quyết vụ việc này. Trong đó, vào tháng 1-2011, đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường sau khi phối hợp UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm việc thực tế về vụ việc này đã có kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, cụ thể như sau: "Chỉ đạo UBND thành phố Vũng Tàu lập phương án bồi thường diện tích 5,4 ha đất nông nghiệp cho 15 cá nhân theo quy định của pháp luật". Kiến nghị được đưa ra sau khi Bộ đối chiếu các quy định hiện hành về Luật Ðất đai năm 2003 thì các hộ dân đủ điều kiện để được cấp GCNQSDÐ và được bồi thường về quyền giá trị sử dụng đất.
Các năm sau đó, các đoàn thanh tra của bộ, ngành trung ương tiếp tục làm việc với cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đều khẳng định 15 cá nhân đủ điều kiện được bồi thường về giá trị quyền sử dụng đất đồng thời kiến nghị Chính phủ sớm giải quyết dứt điểm vụ việc để tránh những vấn đề tiêu cực phát sinh trong nhân dân. Văn phòng Chính phủ cũng đã nhiều lần có công văn truyền đạt ý kiến của lãnh đạo Chính phủ đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sớm giải quyết dứt điểm vụ việc và có báo cáo gửi Chính phủ.
Ðiều đáng ngạc nhiên là sau nhiều lần Chính phủ có công văn yêu cầu xử lý vụ việc nhưng UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn không thực hiện việc kiểm tra lại hồ sơ vụ việc và thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ. Ðồng thời giữ nguyên quan điểm: "Diện tích đất 5,4 ha các hộ dân đang khiếu nại là đất do Nhà nước quản lý, không cấp GCNQSDÐ cho bất cứ cá nhân nào, không đủ điều kiện bồi thường". Trong khi đó, suốt hơn 11 năm đi đòi quyền lợi, cuộc sống của các hộ dân tại đây đã có nhiều xáo trộn, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hằng ngày. Ðề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sớm thực hiện ý kiến chỉ đạo của cấp trên, tránh để người dân thiệt thòi.
QUANG QUÝ
