Quảng Bình kiên quyết xử lý các dự án chậm tiến độ

Thực hiện chủ trương thu hút đầu tư để phát triển kinh tế, những năm qua, tỉnh Quảng Bình có nhiều chính sách khuyến khích, tạo điều kiện về mặt bằng để doanh nghiệp thực hiện các dự án. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư nhận mặt bằng nhưng xây dựng công trình với tiến độ "rùa bò" hoặc bỏ hoang đất, làm lãng phí tài nguyên, gây bức xúc trong dư luận.

Dự án xây dựng Bệnh viện Bình An tại TP Đồng Hới vẫn dang dở sau 10 năm xây dựng.
Dự án xây dựng Bệnh viện Bình An tại TP Đồng Hới vẫn dang dở sau 10 năm xây dựng.

Dự án nghìn tỷ đồng... "đầu voi đuôi chuột"

Giữa năm 2008, dự án nhà máy luyện gang, sản xuất phôi thép Quảng Bình được khởi công xây dựng tại thôn Nam Lãnh, xã Quảng Phú, huyện Quảng Trạch, do Công ty TNHH Anh Trang làm chủ đầu tư có tổng mức đầu tư là 1.035 tỷ đồng. Nhà máy được quy hoạch với diện tích khoảng 73 ha. Chỉ sau một thời gian, tiến độ dự án chậm dần rồi hoạt động theo kiểu "nhỏ giọt" với một vài công trình nhỏ lẻ được dựng lên. Năm 2016, Bộ Công thương có văn bản loại dự án này ra khỏi quy hoạch do triển khai chậm, năng lực nhà đầu tư kém. Sau gần 11 năm, dự án nghìn tỷ đồng này trở nên hoang phế với vài công trình, nhà xưởng xây dựng dang dở, một số máy móc được nhập về chưa kịp hoạt động đã hoen gỉ. Ông Lê Quang Trung ở thôn Nam Lãnh cho biết: "Khi khởi công, Công ty TNHH Anh Trang hứa trong vòng ba năm sẽ hoàn thành nhà máy, sau đó đưa thanh niên địa phương đi học nghề để về làm việc nhưng đến bây giờ, nhà máy vẫn chưa xây dựng xong. Chúng tôi rất bức xúc và đề nghị tỉnh thu hồi đất để trả lại cho người dân".

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, trong quá trình thực hiện dự án, Công ty TNHH Anh Trang có vay của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) Chi nhánh Quảng Bình hàng trăm tỷ đồng. Do doanh nghiệp không trả được nợ cho nên VDB đã khởi kiện Công ty TNHH Anh Trang ra tòa do vi phạm hợp đồng vay vốn. Tuy tòa án đã phán quyết buộc doanh nghiệp phải trả nợ cho ngân hàng song Công ty TNHH Anh Trang không còn khả năng chi trả, vì vậy VDB đang phối hợp Chi cục Thi hành án huyện Quảng Trạch phát mại tài sản gắn liền với đất.

Năm 2009, Công ty TNHH Bệnh viện đa khoa Bình An được UBND tỉnh Quảng Bình đồng ý cho thuê hơn 15.000 m2 tại tổ dân phố 10, phường Nam Lý, TP Đồng Hới để xây dựng bệnh viện chất lượng cao. Theo thiết kế, Bệnh viện đa khoa Bình An có quy mô bảy tầng, gồm 21 khoa lâm sàng và cận lâm sàng, 250 giường bệnh nội trú, có sáu phòng mổ theo tiêu chuẩn châu Âu với diện tích sàn 26.000 m2. Tổng vốn thực hiện dự án gần 1.600 tỷ đồng, do Công ty TNHH Bệnh viện đa khoa Bình An và Công ty thương mại tài chính Hoa Kỳ hợp tác đầu tư. Dự án được kỳ vọng là bệnh viện đa khoa tư nhân đầu tiên được xây dựng tại Quảng Bình, góp phần thực hiện chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực y tế, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân. Thế nhưng, sau khởi công một thời gian, dự án có quy mô lớn và ở vị trí "đắc địa" của TP Đồng Hới dần trở nên hoang phế. Sau 10 năm, chủ đầu tư mới xây dựng tường rào bao chung quanh dự án và một dãy nhà hai tầng chưa xong phần thô. Khuôn viên công trình cỏ dại mọc um tùm, hoang hóa. Chủ tịch UBND phường Nam Lý Nguyễn Văn Tuế cho biết, trước tình trạng dang dở của dự án, đoàn liên ngành của tỉnh cùng chính quyền địa phương đã nhiều lần kiểm tra, đôn đốc thực hiện, doanh nghiệp nói chậm trễ do họ đang kêu gọi đầu tư, giải ngân vốn và nhiều lần hứa sẽ triển khai nhưng không thực hiện khiến người dân bức xúc. Nguyên nhân công trình bị bỏ hoang là do nhà đầu tư không có năng lực tài chính, vì vậy, tỉnh nên sớm thu hồi đất để ưu tiên cho doanh nghiệp khác có tiềm lực.

Khẩn trương thu hồi đất tại các dự án chậm tiến độ

Cùng với công tác giao đất, cho thuê đất, thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN và MT) Quảng Bình thường xuyên chủ động phối hợp Cục Thuế tỉnh và các địa phương tổ chức thanh tra, kiểm tra, rà soát các dự án đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, nhưng không sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục, tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so kế hoạch, các dự án sử dụng đất không đúng mục đích. Qua kiểm tra, rà soát cho thấy, phần lớn các đơn vị đã sử dụng đất và đang thực hiện các dự án đầu tư bảo đảm tiến độ, tuy nhiên vẫn còn những trường hợp sau khi được giao đất thực địa, do nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới không sử dụng đất, tiến độ sử dụng đất chậm, hoặc đầu tư dang dở, sử dụng đất không hiệu quả. Cuối năm 2018, UBND tỉnh Quảng Bình ban hành quyết định thu hồi 16 dự án với tổng diện tích 591.497 m2 đất.

Theo Giám đốc Sở TN và MT Trần Phong, hiện có ba dự án với diện tích 20.361 m2 đã hết thời gian gia hạn, giãn tiến độ, nhưng vẫn không hoàn thành theo cam kết, sở đang hoàn chỉnh hồ sơ để trình UBND tỉnh thu hồi đất. Ngoài ra, sáu dự án với diện tích 921.718 m2 đã hết thời gian gia hạn, giãn tiến độ, Sở TN và MT đang rà soát, hoàn chỉnh hồ sơ để trình UBND tỉnh thu hồi đất trong quý II năm nay. Riêng với dự án xây dựng nhà máy luyện gang và sản xuất phôi thép tại xã Quảng Phú của Công ty TNHH Anh Trang, sau khi ngân hàng xử lý phát mại tài sản, Sở TN và MT sẽ tham mưu UBND tỉnh xem xét cho đơn vị mua tài sản thuê đất theo quy định.

Còn đối với dự án của Công ty TNHH Bệnh viện đa khoa Bình An, theo Phó Giám đốc Sở TN và MT Hoàng Quốc Việt, vì đây là dự án xã hội hóa đầu tiên trong lĩnh vực y tế của địa phương, cho nên đã có sự ưu đãi nhất định. Cụ thể, sau khi được giao đất, Cục Thuế Quảng Bình đã có quyết định miễn tiền thuê đất theo ưu đãi đầu tư cho công ty với thời hạn 50 năm. Theo cam kết của công ty, thời gian hoàn thành đưa dự án vào hoạt động trong vòng 24 tháng kể từ ngày được giao đất thực địa. Nhưng đến hết 24 tháng, công ty vẫn chưa hoàn thành dự án để đưa vào sử dụng. Nhằm tạo điều kiện cho Công ty TNHH Bệnh viện đa khoa Bình An tháo gỡ khó khăn trong đầu tư thực hiện dự án, UBND tỉnh đã làm việc với chủ đầu tư và báo cáo Thường trực Tỉnh ủy. Qua đó, Thường trực Tỉnh ủy đã đồng ý cho phép đơn vị giãn tiến độ thực hiện dự án đến hết quý I-2018 để đàm phán thu xếp nguồn vốn thực hiện. Đến hết quý I-2018, công ty vẫn chưa có nguồn vốn để thực hiện dự án như cam kết, nhưng do trên đất dự án đang có tài sản đã đầu tư, vì vậy Thường trực Tỉnh ủy cho phép công ty kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết quý III-2018 để thu xếp nguồn vốn triển khai. Song đến nay, dự án vẫn triển khai chậm trễ cho nên tại phiên họp ngày 1-4-2019, Ban cán sự đảng UBND tỉnh Quảng Bình thống nhất báo cáo Thường trực Tỉnh ủy về việc thu hồi hơn 15.000 m2 đất cơ sở y tế của Công ty TNHH Bệnh viện đa khoa Bình An tại phường Nam Lý, TP Đồng Hới.

Thiết nghĩ, để tránh tình trạng "đầu voi, đuôi chuột" của một số doanh nghiệp khi đến đầu tư tại Quảng Bình, bên cạnh các chính sách ưu đãi, UBND tỉnh cần quy định chặt chẽ hơn trong thu hút đầu tư, có các chế tài xử lý nghiêm và kịp thời đối với những doanh nghiệp không thực hiện đúng cam kết, lãng phí tài nguyên, gây bức xúc trong nhân dân.

Quan điểm chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh Quảng Bình là kiên quyết thu hồi nếu các dự án tiếp tục có vi phạm và thực hiện không đúng yêu cầu của tỉnh. Riêng với các dự án có khối lượng tài sản đã đầu tư lớn, tỉnh sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, song vẫn ra "tối hậu thư", nếu không thực hiện đúng tiến độ yêu cầu, tỉnh cũng kiên quyết thu hồi theo quy định pháp luật.

Giám đốc Sở TN và MT Quảng Bình TRẦN PHONG