Những nguy hiểm thường trực trong việc khai thác đá của Công ty cổ phần Cao nguyên Hà Giang đang là nỗi lo chung với người dân trên địa bàn huyện Mường Ảng và người dân trên địa bàn tỉnh Ðiện Biên, nhất là với những người thường xuyên phải đi qua điểm mỏ Mường Ảng 4 trên đèo Tằng Quái. Anh Nguyễn Văn Bình, người dân sinh sống tại thị trấn Mường Ảng cho biết: Ngày nào cũng phải đi qua đoạn đường có điểm mỏ ở trên vách núi, người dân rất sợ bị đá lăn nhưng sợ thì vẫn phải đi. Bởi đây là con đường duy nhất nối thị trấn vào thành phố. Anh Bình kể: Mỗi khi công ty nổ mìn thì đá bắn tứ tung từ trên vách cao xuống, có hôm có tảng đá nặng hàng tấn lăn ầm ầm xuống mặt đường 279 rồi lăn xuống vực. May không có người đi qua chứ có thì chẳng biết chuyện gì đã xảy ra.
Tại mỏ đá này đã nhiều lần xảy ra tình trạng nổ mìn khai thác làm đá lăn xuống quốc lộ 279 thuộc địa phận Km41+200, gây hư hỏng nền đường và một đoạn phòng vệ mềm ta-luy âm. Nhắc lại những sự việc đã xảy ra, ông Nguyễn Văn Ðạt ở thị trấn Mường Ảng vẫn vô cùng lo sợ cho biết: Khi xe chúng tôi đi gần đến khu vực mỏ đá trên đèo Tằng Quái thì thấy nhiều tảng đá lớn hàng khối lăn xuống quốc lộ 279 và lăn xuống ta-luy âm gần đó, chỉ chậm một chút thôi có thể tôi đã bị đá rơi trúng xe rồi.
Tận mắt chứng kiến việc khai thác đá tại hiện trường, chúng tôi thấy công nhân của Công ty cổ phần Cao nguyên Hà Giang và Công ty cổ phần đường bộ 226 đang khẩn trương sửa chữa các hư hỏng công trình giao thông. Quan sát trong khu vực khai thác thấy rằng việc khai thác đá được thực hiện theo kiểu “máng vỉa” chứ không phải “cắt tầng” như quy định khai thác mỏ khi được cấp phép. Các quy tắc về khai thác mỏ: như phun nước tưới, bờ bao hành lang an toàn, văn bản chấp thuận làm đường vào mỏ đấu nối với quốc lộ 279 của Tổng cục Ðường bộ Việt Nam đều không có.
Tìm hiểu thực tế việc quản lý khai thác đá tại điểm mỏ Mường Ảng 4 của Công ty cổ phần Cao nguyên Hà Giang, chúng tôi được biết: Theo Giấy phép số 03/GP-UBND ngày 13-2-2015 do UBND tỉnh Ðiện Biên cấp, thì Công ty cổ phần Cao nguyên Hà Giang (trụ sở tại phường Nam Thanh, TP Ðiện Biên Phủ) được khai thác hơn 859 nghìn mét khối đá tại đây, thời hạn khai thác 23 năm. Tuy nhiên, ngay khi đi vào hoạt động, mỏ đá này đã bộc lộ nhiều sai phạm, được các đơn vị chức năng huyện Mường Ảng chấn chỉnh, nhưng rồi việc sai vẫn đâu đóng đấy.
Trao đổi với phóng viên, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mường Ảng Nguyễn Hồng Liên cho biết: Từ năm 2017 đến nay, cơ quan chức năng của huyện Mường Ảng đã nhiều lần kiểm tra phát hiện nhiều sai phạm tại Công ty cổ phần Cao nguyên Hà Giang, như tự ý thay đổi hiện trạng khu vực chế biến mỏ so thiết kế đã được các cấp phê duyệt; đắp bờ bao chắn đá lăn vi phạm hành lang an toàn giao thông quốc lộ 279; xây dựng đường vào mỏ chưa xin phép đấu nối với quốc lộ 279; cấm lưu thông trên quốc lộ 279 để nổ mìn chưa có sự thỏa thuận cho phép của Tổng cục Ðường bộ Việt Nam… Cơ quan chức năng đã lập biên bản và yêu cầu khắc phục sai phạm đồng thời có biện pháp bảo đảm an toàn trong khi khai thác, nhưng công ty không khắc phục.
Những sai phạm kéo dài nhiều năm nhưng không được giải quyết của Công ty cổ phần Cao nguyên Hà Giang trong việc khai thác đá tại mỏ đá Mường Ảng 4 khiến nhân dân địa phương bức xúc. Tại các buổi tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội tỉnh tại huyện Mường Ảng, nhiều cử tri kiến nghị đại biểu Quốc hội có ý kiến với cơ quan chức năng phải xem xét, xử lý dứt điểm các sai phạm tại điểm mỏ khai thác đá trên đèo Tằng Quái để bảo đảm an toàn giao thông trên đoạn đường này.
