Kinh doanh đúng pháp luật, trước tiên để bảo vệ chính mình

Ðầu tư kinh doanh tiền tệ để kiếm lời hiện đang được nhiều người coi là một hoạt động kinh doanh hấp dẫn, có tính toàn cầu, có thể mang lại lợi nhuận lớn. Song mức độ rủi ro của hình thức này cũng không hề nhỏ. Với sự phát triển của in-tơ-nét và mạng xã hội, việc kinh doanh tiền tệ bên cạnh trở nên thuận lợi, phổ biến hơn cũng đã bộc lộ không ít mặt trái. Như trong lĩnh vực giao dịch ngoại hối, hiện tượng lừa đảo, gian lận thương mại, đầu cơ, đánh bạc trá hình... ngày một tăng cao, với nhiều dạng thức khó lường.

Ảnh minh họa: Bizlive.vn
Ảnh minh họa: Bizlive.vn

Thời gian qua, Forex (ngoại hối) bên cạnh việc được biết đến như một thị trường phi tập trung cho việc trao đổi các loại tiền tệ với khối lượng giao dịch khổng lồ giữa các ngân hàng quốc tế còn được xem là một trong những “điểm đen” tài chính với những vụ làm ăn mờ ám. Trong đó, vụ bê bối tài chính bị phát giác năm 2013, liên quan 15 ngân hàng vào hàng tên tuổi trên thế giới gây thiệt hại lên tới 11,5 tỷ USD được xem là cú sốc lớn trên thị trường ngoại hối toàn cầu. Sau 5 năm các cơ quan chức năng tiến hành điều tra và xét xử, nhưng quy mô, tính chất phức tạp cũng như trách nhiệm liên đới của nhiều ngân hàng, tổ chức, cá nhân vẫn khiến cho vụ án tài chính này chưa hoàn toàn đi đến hồi kết. Vì vậy, “Forex Scandal” (bê bối ngoại hối) không chỉ dừng lại ở các vụ án tài chính tiêu biểu, mà còn cho thấy thủ đoạn tinh vi của giới tội phạm tài chính, cũng như những khó khăn các cơ quan điều tra quốc tế đã phải đối mặt khi muốn đưa loại tội phạm này ra ánh sáng.

Tại Việt Nam, những người ham làm giàu qua “trade coin” (buôn tiền) trong nước lại có xu hướng lựa chọn các sàn giao dịch bất hợp pháp, hơn là đầu tư vào những kênh chính thống. Ðây là một trong các tác nhân làm cho nhiều sàn giao dịch “vàng ảo, tiền ảo” lậu cũng như những hình thức lừa đảo liên quan nở rộ trong một thời gian dài. Bất chấp nhiều sàn giao dịch “ma” như IMMS, BBG, Thiên Việt... hay gần đây là IG bị triệt phá, nhiều bị cáo phải nhận mức án nghiêm khắc của pháp luật, thì các sàn nhỏ, lẻ vẫn tiếp tục thu hút hàng nghìn người đầu cơ, trục lợi mỗi ngày. Chưa dừng lại ở đó, gần đây, nhiều trader (nhà buôn) Việt Nam đang đổ xô vào một số sàn Forex sử dụng các thuật toán chuyên biệt mới, điển hình là “binary option” (quyền chọn nhị phân - BO). Sự chuyển hướng “kinh doanh” này có nguồn gốc từ việc các sàn Forex sử dụng quyền chọn nhị phân được quảng cáo là dễ dàng thực hiện các phi vụ mua bán hơn so với các nền tảng hệ thống giao dịch truyền thống (trading system).

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia tài chính, binary option là một thuật toán khá đơn giản. Khảo sát trên mạng và các sàn giao dịch BO có thể thấy, quyền chọn nhị phân là “một dạng quyền chọn tất cả hoặc không gì cả, trong đó việc thanh toán đầy đủ toàn bộ giá trị diễn ra, nếu như tài sản gốc phù hợp với điều kiện đã xác định trước vào lúc đáo hạn, còn nếu không thì nó đáo hạn mà không có giá trị gì”. Từ lời giới thiệu của các website, trang cá nhân hướng dẫn giao dịch BO, quy trình “lên sàn” của các nhà đầu cơ chỉ gồm bốn bước: chọn mã tài sản cơ sở muốn quy đổi; chọn khoảng thời gian thực hiện giao dịch; nạp số tiền cần đầu tư; thực hiện dự đoán một trong hai lệnh mua và bán. Ðể lôi kéo người tham gia, các sàn giao dịch BO không ngần ngại tung ra các chiêu bài khuyến mại hấp dẫn, chẳng hạn: tặng hoa hồng cho nhà môi giới thành viên mới, tặng tiền khi đăng ký tài khoản, cho phép giao dịch chỉ từ 1 USD... Thậm chí, có sàn giao dịch hứa hẹn sẽ tăng gấp hai lần lợi nhuận trong tài khoản để thu hút nhà đầu tư. Không chỉ vậy, phần lớn các sàn giao dịch BO còn cho phép trader mua bán, trao đổi những mã tài sản bất hợp pháp với hầu hết các quốc gia trên thế giới như: tiền mã hóa (cryptocurrency), cổ phiếu của các dự án đa cấp... Cuối cùng, tỷ giá các mã tài sản giao dịch trên sàn BO thay đổi theo xu hướng mua vào và bán ra của chính các thành viên tham gia, nhưng ít phụ thuộc vào sự biến động của thị trường quốc tế. Quá trình giao dịch tại nhiều sàn BO đơn giản đến nỗi nhiều trader Việt Nam so sánh việc thu lợi nhuận của họ cũng nhanh chóng và may rủi như trò chơi đánh bạc “tài xỉu” (một trò đánh bạc dựa trên việc đoán mặt số trên các con xúc xắc). Bởi, khác với thị trường Forex đòi hỏi chuyên gia tài chính phải có vốn hiểu biết về mã tài sản, cổ phiếu, quy luật thị trường, thì những chiến lược mua bán trên các sàn BO chỉ ngắn gọn trong cụm từ “được ăn cả ngã về không”.

Dù mang nặng tính may rủi và xuất hiện muộn hơn so với các hình thức đầu tư trên thị trường ngoại hối khác, nhưng các sàn giao dịch BO đã nhanh chóng “chiếm lòng tin” của các trader Việt Nam thông qua những chiến lược quảng cáo bài bản. Ðầu tiên, các sàn giao dịch này đều gắn mác Trung tâm Quản trị quan hệ Thị trường tài chính (Financial Market Relations Regulation Center), Ủy ban tài chính (The Financial Commission) hay Ủy ban Chứng khoán và giao dịch của một quốc đảo thuộc Ðịa Trung Hải. Tuy nhiên lâu nay, cả ba cái tên này đều bị nhiều ngân hàng lớn, các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực thương mại, tài chính lên án vì sự quản lý lỏng lẻo, yếu kém. Ở chiều ngược lại, nhiều sàn giao dịch BO lại cố tình đăng ký kinh doanh tại các tổ chức trên thay vì các ủy ban tài chính, tiền tệ và chứng khoán ở các quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực này như Mỹ, Anh, Nhật Bản... nhằm lách luật, trốn thuế, thoải mái thực hiện các sai phạm khác. Thậm chí, Ủy ban Chứng khoán và giao dịch của quốc đảo nêu trên còn là một trong những cơ quan “tiên phong” xé rào cho các hoạt động giao dịch tài chính theo thuật toán quyền chọn nhị phân. Ðể dễ dàng tiếp cận người dùng, các sàn giao dịch BO thường sử dụng ưu thế của các nền tảng quảng cáo trực tuyến như Google Adwords để “giới thiệu” trên các website phim trực tuyến lậu tại Việt Nam, hay các mạng xã hội... Một số trang BO còn mời cả những “người nổi tiếng” của cộng đồng mạng Việt Nam tiếp thị cho “sản phẩm” của họ. Các sàn giao dịch này còn liên tục mở website, nhóm facebook, kênh vi-đê-ô để hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm giúp người chơi “làm giàu nhanh chóng”. Giao diện, ngôn ngữ của nhiều sàn BO cũng được có mục tùy chỉnh tiếng Việt... Sự thâm nhập bài bản và khá am hiểu thị trường Việt Nam trên đã giúp các sàn BO nhanh chóng lôi kéo được khá đông người Việt Nam sử dụng cho dù đó là hành vi đầu cơ trái pháp luật và không hề có một bảo đảm nào từ phía cơ quan luật pháp. Không chỉ vậy, nhiều sàn BO “uy tín” trong giới trader thường bị người Việt Nam bỏ qua vì không thể đăng ký được nhiều tài khoản, lãi suất thấp, thanh toán khó khăn. Thay vào đó, họ chấp nhận tham gia các sàn BO có nguồn gốc bất minh vì ưu đãi lớn, khó có thể chối từ, nhất là khi giao dịch các mã tiền điện tử.

Ở Việt Nam, nhiều trader vẫn quan niệm các sàn BO không phải là nơi tập tành kinh doanh mà là một sới bạc thật sự thích hợp cho những tay chơi cò con. Tuy vậy thời gian qua, trên một số diễn đàn về công nghệ hàng đầu Việt Nam hay các nhóm buôn tiền trên facebook xuất hiện ngày một nhiều thành viên nghi ngờ sự gian lận của các chủ sàn giao dịch BO. Vì, khác với các sàn giao dịch Forex truyền thống, mọi lệnh trên các sàn BO phải thao tác bằng tay, không thể thực hiện một cách tự động hay can thiệp bằng phần mềm máy móc. Do đó, nhiều người Việt Nam chơi trên một số sàn giao dịch liên tục than vãn lệnh mua, bán của họ thường bị trễ hạn dẫn đến việc mất đi một khoản tiền lớn. Bên cạnh đó, việc thanh toán trên các sàn giao dịch này không hề dễ dàng như quảng cáo. Tuy nhiên, bất chấp điều đó, nhiều người Việt Nam vẫn tự tin sẽ làm giàu thành công trên các sàn giao dịch BO.

Ở Việt Nam, kinh doanh trên sàn giao dịch ngoại hối là hành vi trái pháp luật. Bởi vậy, người tham gia các sàn BO hiện nay có nguy cơ phải đối mặt với các rủi ro về pháp lý, đồng thời dễ dàng bị mất tài sản, thông tin cá nhân vào các giao dịch nhuốm màu “đỏ đen”. So với thủ đoạn lừa đảo “sàn vàng ảo” thì mánh lới của giới tội phạm kinh doanh sàn BO tinh vi, phức tạp hơn nhiều. Nguyên nhân chính xuất phát từ việc phần lớn các công ty “ma” này đều được thành lập, đăng ký, đặt máy chủ ở các quốc gia được mệnh danh là “thiên đường thuế”, rất lơi lỏng về luật pháp. Ðó là lý do để các trader Việt Nam nên chấm dứt ảo mộng “tiền đẻ ra tiền” và tham gia vào các dự án kinh doanh có tính khả thi, hợp pháp. Chưa kể, một trong những lý do để các trào lưu “vàng ảo, tiền ảo” và giờ đây là quyền chọn nhị phân có thể phổ biến tại Việt Nam còn có phần bắt nguồn từ lòng tham, sự thiếu hiểu biết của một số người. Vì lòng tham mà nhiều người đã bất chấp cảnh báo của các cơ quan pháp luật, quy định của các ngân hàng để đầu cơ vào một lĩnh vực xa lạ tại các sàn giao dịch ảo, trong khi chúng không hề có bất kỳ một bảo đảm nào về pháp lý để rồi đến khi tiền mất tật mang thì đã muộn. Do đó, trước khi đòi hỏi sự nghiêm minh của pháp luật dành cho các tổ chức lừa đảo qua hình thức quyền chọn nhị phân nói riêng, giao dịch ngoại tệ nói chung, mọi người cần hết sức tỉnh táo để lựa chọn các giao dịch lành mạnh, được luật pháp bảo vệ. Và cần hiểu chỉ có sự tỉnh táo, cách thức kinh doanh đàng hoàng, chắc chắn, không chụp giật, đúng pháp luật mới có thể bảo vệ cho quyền lợi của chính mình.